Bu yapının ne kadar güvenilir olduğunu tespit etmek çok önemlidir. Çünkü İslam sadece Kur'an'dan ibaret değildir. Bugün İslam'ı savunan ve Müslüman olduğunu söyleyen hemen herkes İslam adına yaptığı davranışlarda en az Kur'an kadar hadislerdeki yapılagelmiş davranışlardan da faydalanmaktadır. Kur'an'ın açıklamadığı ince ayrıntılar hadisler ile doldurulmaya çalışılmıştır ve günümüzdeki İslam anlayışı da bu hadislerle şekillenmiştir.
Hadislerin önemini kavradıktan sonra bir diğer adım ve asıl amacımız olan hadislerin güvenilirliği konusuna değinilmeli. Öncelikle ilk hadis kitabının nerede, nasıl, kim tarafından, ne zaman yazıldığını inceleyelim.
İlk hadis kitabı İslamî kaynaklara göre Malik b. Enes'tir ve eserinin adı Muvatta'dır. [1] Şimdi Malik b. Enes'in yaşadığı tarihe bakalım isterseniz;
Malik b. Enes 712 (Hicri 93) yılında Medine'de doğmuş, 795 (Hicri 179) yılında aynı yerde ölmüştür. [2]
Muvatta adlı eserin ortaya çıkışı en iyimser tahminle 40 yıl sürmüştür ve bundan sonra da sürekli hadisler elenerek eklenerek devam etmiştir. [3]
Peygamber 632 yılında öldü, ilk hadis kitabı ise iyimser bir yaklaşımla 752 yılında toplandı. Yaklaşık olarak aradan geçen "120 yıl" gibi uzun bir zaman vardır. Bu zaman zarfı dilden dile dolanan hikayelerin aynı kalmasını sağlamak adına gerçekten uzundur.
İslamî kaynaklar hadisler toplanırken çok fazla özen gösterildiğini ve ancak güvenilir kişilerden bilgi alındığını öne sürer ancak gözden kaçan bilgi alınan kişinin bile bilgiyi doğru sanmasına karşı ondan öncekilerin bir yanlış aktarım yapabileceğidir.
Nesilden nesile 120 yıl boyunca aktarılan ve sonra toplanan hadisler büyük ölçüde şu an bile insanların hayatını etkilemektedir. Ve açıkçası bu gereğinden fazla dogmatik bir kabuldür.
Gelelim bir diğer bakış açısına;
Burada bahsedilen eser "ilk" olma özelliği taşır ancak İslamî kesimler tarafından en çok kabul gören eser(ler) Kütübü Sitte'dir ve altı kitap anlamına gelir. [4]
1. Sahih-i Buhari (Muhammed el-Buhârî / Doğum: Milâdi 810 / Ölüm: Milâdi 869) [5]
2. Sahih-i Müslim (Müslim Bin Haccac / Doğum: Milâdi 821 / Ölüm: Milâdi 875) [6]
3. Sünen-i Nesai (Nesâî / Doğum: Milâdi 830 Ölüm: Milâdi 916) [7]
4. Sünen-i Tirmizi (Imam-i Tırmızî / Doğum: Milâdi 815 / Ölüm: Milâdi 883) [8]
5. Sünen-i Ebu Davud (Ebu Davud / Doğum: Milâdi 817 / Ölüm: Milâdi 889) [9]
6. Sünen-i İbn Mace (İbn Mace / Doğum: Milâdi 824 / Ölüm: Milâdi 888) [10]
Yukarıda adı, eserleri, doğum ve ölüm tarihleri verilen bilgiler ise daha önce de belirtildiği gibi İslam dünyasının en kesin hadisleri olarak kabul edilir. Ve tarihlere dikkat ederseniz bundan önceki 120 yıl tarihi, yaklaşık olarak 200 yıl olur ve 80 yıl uzamış olur "güvenilir" hadislerin uygulama alanı bulması.
Eğer mantıklı düşünürsek bu geçen 120 veya 200 yıllık sürelerin nesilden nesile aktarılan bilgiler için bozulmuş olma ihtimalinin çok yüksek olduğu gözler önüne serilir. Buradan varılması gereken sonuç şudur;
Bugün İslam'ın temellerinden biri olan hadisler aslında çok uzun zaman sonra yazıya aktarılmışlardır ve güvenilir olduğuna ancak "inanabileceğiniz" kaynaklardır. Yaklaşık 120 veya 200 yıllık boşlukta araya giren aktarımda ne eklenip ne çıkarıldığını bilmek gerçekten imkansız gibidir. İslam'ın temelini oluşturan kaynakların nereden ve nasıl geldiğini bilmemek ve buna rağmen bu bilgilere göre hayat yaşamak ve toplumu din adın altında bu bilgilerle yönetmek zannımca olması gereken değildir.
Hayyam
Dipnotlar:
[1] http://www.tevhidnesli.de/HADIS.htm
[1] http://www.tevhidnesli.de/HADIS.htm
[2] http://tr.wikipedia.org/wiki/M%C3%A2lik_bin_Enes , http://www.enfal.de/maliki.htm
[3] Muhammed YusuF Guraya, a.g.e, (Çevirenin Önsözünde), (Çev: M. Emin Özafşar), s. 7.
[4] http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%BCt%C3%BCb-i_sitte
[5] http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mam_Buhari
[6] http://www.saidnursi.de/tr2/index.php/PORTRELER/Muslim-Bin-Haccac-821-875.html
[7] http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mam_Nes%C3%A2i
[8] http://www.enfal.de/tirmizi.htm
[9] http://tr.wikipedia.org/wiki/Ebu_Davud
[10] http://www.tagut.net/imam-ibn-mace.html
[PDF Formatında Oku / İndir]
 ve onun yaratılışı veya huyu ile ilgil...){kind=link}
0 yorum:
Yorum Gönder