Fehmi Baykan: İnancı Sorgulama Sistemi

Aşağıda yazılı olan inanç sorgulama aşamaları Fehmi Baykan'ın yazdığı "Nietzsche'nin Felsefesi" adlı kitabının son kısmından alıntıdır. Nietzsche'nin genel fikri yapısı neticesinde bir inancın, düşüncenin nasıl sorgulanması gerektiğini belirtmesi ve böylece bir anlamda objektif şekilde insanın kendisini incelemesine fırsat vermesi bakımından oldukça güzel bir "test" olduğunu düşünüyorum. Tabii ki bunun amacına uygun olması için samimi bir öz değerlendirme şarttır.

I. İnançların Tesbiti

1. Sizce en önemli, en değerli bulduğunuz "inanç sistemi" nedir? (Dünya görüşü, dini inaç, siyasi doktrin, felsefi sistem vb.)

2. Bu inanç sistemini oluşturan temel "kavramlar", "yargılar", "kanaatler" nelerdir?

II. İnançların Menşei

3. İnanç sisteminizin bel kemiğini teşkil eden bu "kavramlar ve "kanaatler"i

- Ne zaman,

- Kimden (nereden) duydunuz / edindiniz?

(Bu inançları hangi şartlar altında edindiniz? Çocuklukta mı, gençlikte mi? O zamanki çevrenin özellikleri ve içinde bulunduğunuz haleti ruhiye nassıldı? Duygularınız nelerdi?

III. İnançların Psişik Muhtevası

4. Şu anda sahip olduğunuz inanç sistemine (bunu oluşturan kavram ve kanaatlere) olan hissi bağınız nedir? Bunlar sizin için ne kadar önemli?

5. "Neden" bu inançlara bağlısınız / bağımlısınız? Bunlar size ne gibi tatmin, fayda sağlıyor?

IV. İnançlar ve Davranışlar

6. İnançlarınızı diğer kişilere açıklarken ya da savunurken neler hissediyorsunuz?

7. İnançlarınıza inanmayanlara ne gibi duygular duyuyor, tavır takınıyorsunuz? İnançlarınıza karşı fikirler ileri sürüldüğünde neler hissediyorsunuz; karşı fikirler ileri sürenlere karşı neler duyuyorsunuz? Bütün bu duyguların kökü ne?

V. Epistemolojik Değerlendirme

8. İnançlarınızın bilgi değerini hiç düşündünüz mü? "İnanç" ve "Bilgi" arasındaki farkı göz önünde tutarak, inançlarınızı değerlendirin. İnanç sisteminizi oluşturan önermeler, "bilgi" mi yoksa "kanaat / kabul" mü? Temellendirin.

VI. Arınma Yönünde İlk Adım

9. Sizce çok değerli görünenn bu inanç sisteminizi tamamen yitirdiğinizi, onu bıraktığınızı varsayın.. Bunu başarabilir misiniz?

10. Söz konusu inançlardan bağımsız yaşamak nasıl olur; üzerinde yoğunlaşın.