Beynimiz ve Biz: Imprinting

Türkçeye "basılama" veya "baskılama" olarak çevrilen bu kelime, etolog (hayvan davranışlarını araştıran bilim insanı) olan Avustralyalı Konrad Lorenz'in (1903-1989) çalışma alanlarından biridir.

İmprinting (basılama) iç güdü ile kazanılmış davranışları tanımlar.

Birçok türün yavrusu, yaşamın ilk saatlerinde, kendisine en yakın olan sosyal figüre duygusal bağlılık geliştirecek şekilde "programlanmıştır". Bu figür, normal olarak annedir.

İmprinting mekanizması, söz gelimi, yumurtadan yeni çıkan bir civcivin ilk gördüğü sosyal varlık olan annenin (tavuğun) takipçisi olacaktır. Bu mekanizmanın amacı, yeni doğanın, anneyi takip ederek/çevresinde bulunarak gerek beslenme gerek taklit yoluyla çevreye uyum için anneden öğrenilecekleri öğrenme gerekse varlığının ebeveyn tarafından korunması ve bu durumun da kendi başına yeter hale gelinceye veya kendisine bir eş seçinceye kadar devam etmesidir.

İmprinting, doğanın bir cilvesi nedeniyle, yumurtadan yeni çıkmış bir civcivin, sosyal nesne olarak ilk defa sizi görmesi ve sizin peşinizden gitmesine, aynı çiftlikte yetişen bir ördeğin peşinden gitmesine veya hareket eden uzaktan kumandalı bir arabanın peşinden gitmesine de neden olmaktadır. Bir civcivin, sizi takip ediyor olmasının nedeni budur.

Konrad Lorenz, özellikle imprinting konusunda ve bahsi geçen çalışmalarındaki ördek yavrularıyla tanınır. 

Video, bir ilkokulda öğrencilerin, her bahar gelenek haline gelmiş olan anne ördek ve yavrularını okulun bahçesinde yuvalandırma seremonisini izlerken gösteriyor.

Başka bir videoyu da buradaki linkten izleyebilirsiniz.

Erol