Life of Brian

Life of Brian; İsa’dan birkaç metre ötede onunla eşzamanlı doğan Brian’ın İsa ile paralel yürümekte olan öyküsü aslında. Kayan bir yıldızın yönlendirdiği üç tane doğulu bilgenin yanlış eve girip, yanlış kişiyi kutsamalarıyla Brian’ın hayatı şekillenir. Sonrasında onu büyümüş, babası Romalı bir asker olmasına rağmen Romalılar’dan nefret eden bir “Musevi Cephesi Halkı” üyesi olarak görürüz. Brian katıldığı anarşik örgütte Judith’e aşık olur, ve büyük bir fedakarlığa girişir.

Çekildiği tarih olan 1979’dan itibaren bazı sansür girişimine hedef olmuştur Life of Brian. Özellikle kilisenin aforoz çabalarının sebebi, Tanrıyı ve Hristiyanlığı kötüleme ve inançlarla dalga geçme unsurlarıdır. Oysa filmin temel hedefi dinler değil, bunların yorumlanmasındaki saçmalıklar, akılsızlıklar, şarlatanlıklardır. İncil’den de yer yer yapılan alıntılar dahilinde film tarihi yıkar ve kendi kurallarına göre yeniden inşa eder. (Tıpkı daha ağırbaşlı ve ikili ilişkiler üzerine yoğunlaşan Reconstruction gibi.) Zaten bulundurduğu gerçeküstü öğeler bunu doğrular niteliktedir.

Kafası fena halde karışmış Nasıralı Brian'ın kaderinde mesih olmak vardır. Kendisi ne yaparsa yapsın bunu engellemek pek güçtür. Çünkü insanlar ona inanmaz. Aslında onun simgesel kimliğine o kadar inanırlar ki, bu onun insan olarak varlığına, fikirlerine inanmayı güçleştirir. Filmin temel kaygılarından birisi işte bu noktadaki zeka ürünü bir atışmayla dillendirilir;

Brian'ın evinin önüne toplanan kalabalık her an mesihlerinden bir işaret beklemektedirler,Brian bağırır:

-Beni yanlış anladınız. Beni takip etmek zorunda değilsiniz. Kimseyi takip etmek zorunda değilsiniz. Kendi kendinize düşünebilirsiniz. Sizler birer bireysiniz.

-(Hep bir ağızdan) Evet, bizler birer bireyiz.

-Hepiniz farklısınız!

-(Hep bir ağızdan) Evet hepimiz farklıyız!

-(Bir kişi) Ben değilim.

-Kendi kendinize bunu keşfetmelisiniz.

-(Hep bir ağızdan) Kendi kendimize bunu keşfetmeliyiz.

-Aynen!

-(Hep bir ağızdan) Bize daha fazla anlat.

Sorun aslında kimsenin farklı olmaması. Sürü psikolojisi topluma sindirilmiş, fakat bu durumda bile hepimiz farklıyız diyebiliyorlar. Aralarında gerçekten farklı olan tek kişi de öyle olmadığını iddia ediyor. Tam bir paradoks. Monty Python'dan şık bir akıl oyunu...

Üstünden uzun yıllar geçmesine rağmen Life of Brian bugün çekilse aynı takdiri toplayacak bir film. Eleştiri getirdiği durumlar henüz aşılamamış, insanlık tarihi boyunca da aşılamayacak gibi görünüyor. Musevi Cephesi Halkı ve Musevi Halkın Cephesi’nin birbirini düşman bellemesi her daim parçalara ayrılmış sol görüş topluluklarını hatırlatmıyor mu?

Politik de pek çok alt metni bulunan film duruşu açısından ilk bakışta yayılmacılığı tasdikliyormuş gibi okunabilir fakat dikkat edilirse Romalılar’a yapılan iğnelemeler bunu çok mümkün kılmıyor. Tarafsız, tamamen yukarıdan bakan, eleştirelliğe bulanmış fakat bunu Trier kibiriyle değil de İngiliz mizahıyla yapmış Python. Döneminin fırtınalar estiren Star Wars çılgınlığına atıfta bulunduğu sahne ise beklenmedik anda koltuktan düşürebilir.

Life of Brian; yukarıda örnekleri verilenlerin dışında tarih yazıcılığı, cinsiyet ayrımları, totaliterlik, dil, din yani tüm zamansız karmaşalara sihirli değneğini değdiriyor. Yer yer en salakça gibi görünen şakalar en derinleri oluyor ve gerçeküstü anlatımı adeta acı hayatı tatlı bir dille anlatmasına olanak sağlıyor.

Altı Python üyesinin toplamda rekor düzeyde 43 karakteri canlandırdığı film 'Always Look On The Bright Side Of Life’ ile sonlanıyor. Her ne kadar eğlenceli gibi görünse de sözleri dikkatle dinlendiğinde vicdan muhasebesi yaptırabilir. Anti-katartik sonuyla da izleme zevkini zirveye çıkaran Life of Brian yarım yüzyılda değerinden hiçbir şey kaybetmeyen unutulmaz bir komedi başyapıtı.

1. Bölüm

2. Bölüm


Kaynak