EĞER KARİKATÜRDEKİ TEYZENİN ne dediğini anladıysanız, bu anlamayı sağlayan yer; beynimizin sol yarıküresinde, şakağımızın biraz gerisine denk gelen ve WERNICKE olarak adlandırılan yerdir (alandır). Wernicke ismi, beynimizin bu kısmının ne işe yaradığını bulan kişinin adına izafeten konmuştur. Wernicke alanı, karşımızdaki kişinin ne konuştuğunu, ne demek istediğini anlamaya yarar. Eğer beynimizdeki bu kısım kaza, hastalık veya bir nedene bağlı olarak hasar görürse, karşımızdakinin konuşmalarını duyarız ancak duyduklarımız, sanki ilk defa duyduğumuz bir lisan gibidir. Konuşulanlara hiçbir anlam veremeyiz. Çünkü, Wernicke alanımız hasar görmüşse, karşı tarafın söylediği kelimelerin belleğimizdeki karşılıklarını bulup eşleştirecek ve ne demek istediğini anlamlandıracak kod çözücü sistem bozulmuş demektir.
Wernicke alanı sağlıklı ise, bu kısım, “başkalarının” konuşmalarını anlamlandırır. Eğer biz de bir cevap vermek istiyorsak, karşımızdakinin söylediği sözler Wernicke alanı tarafından anlamlandırılır, anlamlandırılan bu kelimeler/cümleler, bu defa BROCA olarak isimlendirilen yere çözülmüş kodları gönderir. Broca ismi de yine beynin bu alanı üzerine çalışan kişinin ismine izafeten konmuştur. Broca alanı bizim, karşı tarafa anlamlı cevaplar vermemizi sağlar. Eğer Broca alanı hasar görmüşse, bu defa da söylemek istediğimiz cümledeki kelimeleri söyleyemeyiz. Ne söylemek istediğimizi biliriz, ancak ağzımızdan, söylemek istediğimiz kelimeler değil, karşı tarafın anlamayacağı sesler çıkar. Sanki anlamsız bir lisanla konuşur gibiyizdir.
Zaman zaman karşımızdaki kişiye bir şey söylediğimizde, bizi yanlış anlar ve bu durumu biz, “sağır duymaz, uydurur” şeklinde ifade ederiz. Aslında beyin, kulak vasıtasıyla o kelimeyi duymuş ancak, belleğimizden o kelimeyi değil, yanlış bir kodlama ile ona yakın bir kelimeyi bulmuş, çıkartmıştır. Bunu aynısıyla akıllı telefonlardaki bir fonksiyona benzetebiliriz. Söz gelimi, konuşarak (telefonumuza söyleyerek) telefonumuzdaki haritada bir yer bulmak istediğimizde veya biz konuştukça telefonumuzun, konuştuklarımızı yazıya çevirdiğinde zaman zaman söylediğimiz kelimeyi değil, ona yakın bir kelimeyi ekranda yazdığını görürüz. Çünkü, ağzımızdan çıkan o kelimeye ait ses dalgası, telefonun bilgisayarı tarafından yanlış kodlanmış, bizim istediğimiz kelimeyi değil, ona yakın bir kelimeyi bulup çıkartmış ve ekrana yazmıştır. Dolayısıyla, “sağır duymaz uydurur” şeklinde tabir ettiğimiz bu olay, aslında gerçektir yani kişinin bilerek yaptığı bir yanlışlık değildir. Kaldı ki, bu yanlış anlamaları sizler de yaşamışsınızdır. Özetlersek, Wernicke alanımız, karşı tarafın söylediği kelimeyi değil, yanlış kodlamadan dolayı, ona yakın bir kelimeyi belleğimizden bulup çıkartır ve cümlelerimiz arasına katar. Böylece bilincimiz dışında bir yanlış anlama oluşur.
Erol
0 yorum:
Yorum Gönder